Τετάρτη 24 Νοεμβρίου 2010

Μια ιστορία μέσα στην Ιστορία...

Από το μπλογκ της Πέρσας Κουμούτση...
Η Πέρσα, λοιπόν, για την “Αιώνια Επιστροφή”

Στο προηγούμενο βιβλίο της Ελένης Γκίκα, Πλήθος Είμαι, η βασική ηρωίδα της φαινομενικά εύθραυστη αλλά με την αποφασιστικότητα ενός ανθρώπου που θέλει να εξορκίσει το παρελθόν του, επιχειρεί μια περιπλάνηση στους σκοτεινούς λαβυρίνθους της μνήμης. Αναδιφά σε αυτήν γυρεύοντας τραύματα και θραύσματα του παρελθόντος, ελπίζοντας, ότι με αυτή την αναδίφηση θα απολυτρωθεί από το τυραννικό της παρελθόν.
Στην "Αιώνια επιστροφή" η Ελένη Γκίκα επιστρέφει. Επιστρέφει με ένα ακόμα εκπληκτικό ταξίδι της, στο χωροχρόνο, μόνο που ετούτη η επιστροφή δεν επιτυγχάνεται αποκλειστικά μέσα από τη διαδικασία της επαναφοράς της μνήμης, ή από ένα πλέγμα αναπολήσεων ή αναμνήσεων, αλλά με το σθένος και τη δύναμη εκείνου που τολμά να ανασύρει την αλήθεια, να την αποκαλύψει και έπειτα να την εκθέσει γυμνή μπροστά στα μάτια των άλλων. Και όχι μόνον αυτό, αλλά είναι έτοιμη κάθε στιγμή να αναμετρηθεί μαζί της, αδιαφορώντας για τις συνέπειες.
Η ιστορία της Ελένης είναι μια ιστορία μέσα στην Ιστορία, όπως λέει και η ίδια. Οι δυο αυτές ιστορίες άλλοτε τέμνονται και συναντιούνται και άλλοτε συγκρούονται και απομακρύνονται η μια από την άλλη, όπως συμβαίνει με όλες τις σχέσεις στη ζωή. Αλλά σε κάθε περίπτωση αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλοϋποστηρίζονται με ένα μοναδικό τρόπο. Το ίδιο συμβαίνει, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, και ανάμεσα στους ήρωες της κάθε ιστορίας.
Ανάμεσα, σε εκείνους τους ‘αληθινούς’ τους απτούς που πλαισιώνουν τη ζωή της κεντρικής ηρωίδας της, αλλά και τους άλλους, τους χάρτινους που ξεπηδούν μέσα από τα βιβλία και τα ‘θραύσματα’ που η δημιουργός επιλέγει να μας παραθέσει. Μόνο που εδώ, ακόμα και οι ‘χάρτινοι ήρωες’ αποκτούν υπόσταση, ανάσα και πνοή. Περνοδιαβαίνουν, έξω από τα όρια της ιστορίας της με σκοπό να μας φέρουν αντιμέτωπους με τα γεγονότα τις αλήθειες, που ενώ οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε, συχνά στρέφουμε μακριά το πρόσωπό μας.
Η βασική ηρωίδα του βιβλίου Όλγα, ζει μια παράδοξη ζωή, σχεδόν σιωπηλή, ώσπου αποφασίζει να κάνει εκείνο το βήμα που η ίδια αργότερα θα προσδιορίσει ως Αιώνια Επιστροφή. Όλη της τη ζωή περιμένει ετούτη τη στιγμή, όπου θα κάνει αυτό το τολμηρό δρασκέλισμα. Έτσι κάπου ανάμεσα στα ασαφή και θολά όρια του δρόμου που επιλέγει να διανύσει, θα συναντήσει τρία ‘πρόσωπα,’ καθοριστικά και ολέθρια. Αλλά μόνο για την ίδια; Έρωτας, Λογοτεχνία, Πολιτική. Τρία πρόσωπα, τρεις βασικές πτυχές της ιστορίας που συμπλέκονται με ένα εξαιρετικό και πάντα μοναδικό τρόπο, από εκείνους που μας έχει συνηθίσει η Ελένη Γκίκα. Αλλά πάντα και σε κάθε περίπτωση ανοίγει τα μάτια μας για δούμε τα πράγματα καθαρότερα.
Το είχα πει από την αρχή, και το ξαναλέω, ελάχιστες φορές ο συμβολισμός και ο ρεαλισμός έχουν ζυμωθεί με τόση μαεστρία στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία όσο στα βιβλία της Ελένης. Και μοιάζει να το πετυχαίνει πάντα με ένα τρόπο τόσο φυσικό.
Ελένη, καλή επιτυχία σου εύχομαι, ολόψυχα, και πάντα να επιστρέφεις με συγκλονιστικά βιβλία.

Yg Δεν το αρνούμαι, η Πέρσα είναι φίλη μου καλή (και εξαιρετική συγγραφέας και μεταφράστρια). Για την φιλία της πρώτα απ' όλα, μια ζωή (όση ζωή) θα την ευχαριστώ...

Δευτέρα 15 Νοεμβρίου 2010

“ο αγέρωχος, πλην τώρα σιωπών Καθηγητής −πατέρας-Στάλκερ και θεός-τιμωρός”

Για μιαν αγραμμική ανάγνωση του βιβλίου

Γράφει η Αρετή Κολλάτου:

Όταν έπιανα στα χέρια μου το βιβλίο της Ελένης Γκίκα, δεν μπορούσα να φανταστώ το δέος που αρχικά θα βίωνα μπροστά στις απαιτήσεις μιας τέτοιας επιμέλειας. Δέος, που σταδιακά −πρωτεϊκά θα έλεγα− έπαιρνε τη μορφή έκπληξης.
«Έκρηξη» θα το έλεγα.
Τώρα, καθώς βρισκόμαστε στο τέλος αυτής της πορείας, μπορώ να το πω: Η Ελένη Γκίκα δεν είναι συνηθισμένη συγγραφέας· και δεν μπορείς να τη δεις μονοσήμαντα. Αυτό τουλάχιστον δείχνει το βιβλίο της Αιώνια επιστροφή.
Έχοντας όραμα ζωής υψηλό, η Γκίκα τολμά να μιλήσει σε πρώτο πρόσωπο μέσα από τριτοπρόσωπη γραφή, να αγγίξει και να φανερώσει πτυχές του ψυχισμού της, να αφεθεί στα χέρια του Στάλκερ-καθοδηγητή −πατέρα, ή εραστή θα τον πει−, να ζήσει τη «χάρτινη», όπως τη λέει, ζωή αλαφροπερπατώντας στα μονοπάτια του βιβλίου· των βιβλίων που την περιτριγυρίζουν και της δίνουν πνοή. Τολμά, κυρίως, να περάσει μέσα από τη φωτιά της «διαρκούς και προδομένης» επανάστασης, και να σωθεί!
Οι ήρωες του βιβλίου της είναι κομμάτια του εαυτού της. Η ίδια είναι και η «ατσαλάκωτη» και ρομαντική Όλγα, και η οραματίστρια Μαρίλη, και ο αγέρωχος, πλην τώρα σιωπών Καθηγητής −πατέρας-Στάλκερ και θεός-τιμωρός−, και η εύθραυστη «Κόκκινη Άννα»-μητέρα, και ο Ορέστης − Στάλκερ κι αυτός, ή «Ορέστης από το πουθενά». Θα κρύβεται στην αγκαλιά της γιαγιάς Όλγας και θα γίνεται «άλλη», θα υποκύπτει καθημερινά στην Γκλόρια και θα «πεθαίνει», θα ονειρεύεται μέσα από τις νότες της μαντάμ Ζιλιέτ και θα ταξιδεύει, θα μεταμορφώνεται συχνά σε Αλίκη, για να φτάσει εκεί που οι φόβοι της δεν της ανοίγουν το δρόμο να τον διαβεί…
Διαβάζοντας το βιβλίο, συνειδητοποίησα ότι προσφέρεται για περισσότερες της μιας αναγνώσεις: και με πορεία γραμμική −η ιστορία, με τα παρένθετα πρόσωπα, με τις αναφορές-κριτικές βιβλίου−, αλλά και ακολουθώντας τους ήρωες στην επώδυνη πορεία τους προς την αυτογνωσία, στους έρωτές τους, στα ένοχα μυστικά τους, στην ανομολόγητη δράση τους.
Πώς θα βιώσει η Όλγα τον έρωτα, χωρίς τον Ορέστη και τη Μαρίλη;
Κι αν έχει χαθεί εκείνος ο Ορέστης, θα βρεθεί ο άλλος, ο «Ορέστης από το πουθενά», για να την κάνει και πάλι να ανθίσει, «σαν αρχαία πληγή» που πονά…
Τα πρόσωπα χάνονται μέσα στην αχλή του χρόνου, ο χώρος σαλεύει, οι ήρωες ταξιδεύουν και ξεπερνούν τα όρια, η κοινωνική αποσύνθεση οδηγεί σε «διαρκή και προδομένη» δράση, η μητέρα προδίδει και προδίδεται, ο πατέρας πριν «φύγει» μιλά!
Και ο έρωτας έρχεται ξανά και ξανά…

Αρετή Κολλάτου, η επιμελήτριά μου, κεραυνοβόλα φιλία, συνεργασία, περίπτωση, όπως και όλα μου όσον αφορά τον υπέροχο κύριο Ψυχογιό...

Και τους ευχαριστώ τόσο πολύ... Όλους...

Τρίτη 2 Νοεμβρίου 2010

Αιώνια Επιστροφή

Ένα σημάδι τού ζητούσε. Πάντα ψηλά στο μηρό. Που να το βλέπει μόνο εκείνη. Που να τον έχει παρόντα, όταν θα λείπει...
Έτσι συνήθιζε να ζει και να μεγαλώνει η Όλγα. Μια ζωή με τον βουβό πατέρα, με το μυστικό της νεκρής μητέρας, με τον απόντα εραστή. Μια ζωή με τα βιβλία, μια ζωή με Χάρτινη Ζωή. Έκανε χρόνια να περάσει τη δική της Ζώνη των Επιθυμιών. Όμως, ο περαματάρης Στάλκερ υπήρχε. Έτσι η Όλγα, μισό γατί, μισό αρνί επιστρέφει στο σταυροδρόμι του Φoνιά, στο σπίτι του Καθηγητή. Αιώνια Επιστροφή θα το πει.
Το απόλυτο, αλλόκοτο, ολέθριο πρόσωπο της Τρομοκρατίας στον Έρωτα, στη Λογοτεχνία, στην Πολιτική. Ο Στάλκερ που γίνεται ολοκαύτωμα και ο Καθηγητής, μπροστά στη Θυσία βουβός. Η ιστορία της Όλγας, του Ορέστη που όλο χάνεται και επιστρέφει, της Μαρίλης, του άλλου μισού της, και του Καθηγητή. Η ζωή που δεν ήταν παρά μια προσδοκία, μια αναμονή ετούτης ακριβώς της στιγμής. Το ατελεύτητο της προσδοκίας και μιας σχέσης.
Μια ιστορία μέσα στην Ιστορία, και οι παράλληλοι κόσμοι της τέχνης και της ζωής. Οι χάρτινοι ήρωες που αποκτούν υπόσταση έξω από το βιβλίο και οι άνθρωποι που θα γίνουν σελίδα, γκρο πλαν, υστερόγραφο, τελεία και παύλα, χαμένος χρόνος· και για τούτο, Αιώνια Επιστροφή.

Υγ. Ε ναι, βγήκαμε. Αύριο θα μας δω, από 12 Νοεμβρίου στα βιβλιοπωλεία τα πρώτα δειλά βήματα. Με ευχές φίλων στις φτερούγες, στ' αυτιά!

“Με σπάνια για τα ελληνικά γράμματα ευχέρεια, η Ελένη Γκίκα μπορεί να διατρέχει άνετα τόσες περιοχές της πολυδαίδαλης ανθρώπινης ύπαρξης. Να ανεβοκατεβαίνει από τον υγρό βυθό στην επιφάνεια και τον αέρα- σύμβολα του ψυχισμού και του πνεύματος- με ευλυγισία δελφινιού.
Και το σώμα ανάμεσα, ενστικτώδες και επιτακτικό, όσο απροκάλυπτα και αν εκφράζεται, καταφέρνει να αθωώνεται με την αγνότητα των αγριμιών του δάσους.
Ο ρεαλισμός βαφτίζεται στη μοναδική ποιητικότητα του λόγου της και του κλίματός της. Μια ποιητικότητα ζόφου, παθών, υποσυνείδητου εαυτού, και μεταφυσικής δίψας για ζωή και θάνατο, σμιλεύοντας ένα έργο από σάρκα, αίμα και πνεύμα. Όπου όλα μπερδεύονται γλυκά όσο και επώδυνα σε μουσική συμφωνία αντιθέτων. Σε αρχέγονα ραντεβού ανάστροφων προορισμών που ακαταπόνητα παλεύουν και αλληλοερωτεύονται”.
Μάρω Βαμβουνάκη


“Η «Αιώνια Επιστροφή» είναι ένα πόνημα που αποκαλύπτει τη συγγραφέα του Ελένη Γκίκα στην απώτατη στιγμή της συγγραφικής της ωριμότητας. Η εγκεφαλικότητα της γραφής έχει υποχωρήσει μπροστά στην ωμότητα του ερωτικού πάθους. Το κείμενο γλυστράει σαν πεζοποίημα με ένθετα κομμάτια του παρελθόντος αλλά και σύγχρονου λογοτεχνικού γίγνεσθαι.
Μέσα απο την ερωτική ιστορία της φοβισμένης γυναίκας με τον καθηγητή, μέσα απο τα στοιχεία της προβοκατόρικης σύγχρονης ιντερνετικής εποχής, αποκαλύπτεται πάλι και πάλι πως η συγγραφέας ζεί με τις λογοτεχνικές εμμονές της, τους ήρωες των βιβλίων που διαβάζει με μανία και πάθος, προσπαθώντας να ταυτίσει στιγμές της ζωής της , κομμάτια του εαυτού της.
Οπως γράφει και πάντα θα γράφει με πιστότητα στο πνευματικό της DNA:
Δες με, μπαμπά, δες, ανεβαίνω ψηλά, ως τους πλανήτες, μπαμπά, κοίτα, πετάω!”
“Μόνο με τα βιβλία ανεβαίνεις ψηλά!”
“Δηλαδή, άμα διαβάζω, θα πετάω;”
Ο αναγνώστης απολαμβάνει ένα ερωτικό θρίλλερ αναμεμειγμένο με κριτική λογοτεχνίας και ατόφια αποσπάσματα εκπληκτικής πεζογραφίας. Πραγματικό καλλιτέχνημα , ένα βήμα πέρα από το λογοτέχνημα.
Ιουστίνη Φραγκούλη-Αργύρη


“…Το λογοτεχνικό σύμπαν της Ελένης Γκίκα δεν είναι ενιαίο αλλά είναι ευδιάκριτο και (ίσως) μοναδικό. Το συνιστούν παιχνίδια της μνήμης, ποιητικός λόγος, αναφορές σε βιβλία, λόγια που δεν βρήκαν διέξοδο, γράμματα ανεπίδοτα…”
Librofilo


“Έρωτας τρομοκράτης ή μήπως η τρομοκρατία του έρωτα; Η Ελένη Γκίκα, παίζοντας με το χρόνο σε ένα λογοτεχνικό ταίρι του ’’Μη αναστρέψιμος’’ κτίζει λέξη-λέξη, πρόταση-πρόταση ένα ψηφιδωτό έρωτα, τρομοκρατίας, βιβλιοφιλίας σε ένα απαράμιλλο καμβά για απαιτητικούς αναγνώστες”.
Reader's – diggest