Τρίτη 12 Απριλίου 2011

θα είμαι όλοι ή κανείς. Θα είμαι ο άλλος.

Δημοσιεύθηκε στο PopUp Press,
από τον συγγραφέα Γιάννη Παπαγιάννη (άργησε να φτάσει σ' εμένα, ήταν μια ευχάριστη έκπληξη κι ευχαριστώ πολύ)

Ελένη Γκίκα, «Πλήθος είμαι».
Εκδόσεις «Άγκυρα» σελίδες 367.
 Ιδιαίτερη προσωπικότητα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, η Ελένη Γκίκα. Έχει εκδώσει, έως τώρα, είκοσι έξι βιβλία, εκ των οποίων τα έντεκα μυθιστορήματα και τα υπόλοιπα, ποίηση, διηγήματα και παραμύθια.
Έγκριτη κριτικός λογοτεχνίας, εδώ και πολλά χρόνια, υπεύθυνη, όπως αναφέρει στο βιογραφικό της, των σελίδων βιβλίου στο «Έθνος της Κυριακής», αποδεικνύεται ένας άνθρωπος που ζει μέσα στα βιβλία ή ζει για τα βιβλία. Η πρωταγωνίστρια του τελευταίου, ενδέκατου μυθιστορήματος που κατατίθεται υπό τον τίτλο «Πλήθος Είμαι», μοιάζει (σαν) περσόνα της ίδιας της συγγραφέως. Μέσα σε μια ιστορία ενιαίου χρόνου, όπου το χθες και το τώρα αλληλεπικαλύπτονται επικίνδυνα, η προσωπικότητα της Σαβίνας, της πρωταγωνίστριας, διαθλάται και αντανακλάται σε ποικίλα κάτοπτρα, χωνεύεται σε πολλαπλά πρόσωπα ή προσωπεία και αναζητάει, μέσα από τα βιβλία, την ταυτότητά της. Όπως η εσωτερική αναδρομή στο «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» ξεκινάει από μια μαντλέν, έτσι κι εδώ: μια ελάχιστη αφορμή, μια σπασμένη κούκλα, οδηγεί την ηρωίδα σε ένα ταξίδι, μια επανάληψη κι ανακατανομή της ζωής, μέσα από τους μύθους και τις λέξεις. Πλήθος βιβλία, ελληνικά, ξενόγλωσσα μεταφρασμένα, μικρά, μεγάλα, μυθικά, ρεαλιστικά, παρελαύνουν μέσα στη μνήμη και στο παρόν, αφήνουν τα εκφραστικά αποτυπώματά τους, επηρεάζουν τα βήματα του μυαλού της κι, ως εκ τούτου, καθορίζουν την πορεία της. Ποια όμως από τις πολλαπλές προσωπικότητες που περνούν μπροστά από τα μάτια της μέσα από τις λέξεις θα διαλέξει η ηρωίδα; Μα, βέβαια, την δικιά της προσωπικότητα. Θα μπορούσε, το επαναλαμβανόμενο μότο του βιβλίου («θα είμαι όλοι ή κανείς. Θα είμαι ο άλλος»), να παραφραστεί, από τον αναγνώστη, στο κλείσιμο: «Θα είμαι εγώ». Όπως υποστήριζε ο Προυστ, η λογοτεχνία μοιάζει κι εδώ να είναι ο μόνος δρόμος προς την αυτογνωσία. Ένα βιβλίο για τα βιβλία και τη γνώση του εαυτού μας, από μια συγγραφέα που έχει αφιερώσει τη ζωή της στα βιβλία.
Γιάννης Παπαγιάννης