του Κώστα Μαρδά
Αριθμός Είδησης: 9709307
Αθήνα, Ελλάδα 15/03/2011 17:28 (ΑΠΕ-ΜΠΕ)
Το «πολυβιβλίο» της Ελένης Γκίκα με τίτλο «Αιώνια επιστροφή», στις προθήκες των βιβλιοπωλείων
Δεν πρόκειται για ένα βιβλίο… αλλά για 38 + 1… Το «Αιώνια επιστροφή» της Ελένης Γκίκα, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ψυχογιός και παρουσιάστηκε το Σάββατο, 12 Μαρτίου, στο βιβλιοπωλείο Ιανός, είναι ένα «πολυβιβλίο».
Η βιβλιοκριτικός και συγγραφέας, μέσα σε 448 σελίδες, αφηγείται μία ιστορία με διακλαδώσεις στον Έρωτα, την Τρομοκρατία, την Πολιτική, τη Λογοτεχνία. Στην πορεία του… κεντρικού βιβλίου και με δεδομένο ότι η βασική ηρωίδα της έχει εκδοτικό οίκο, παρουσιάζει τον μύθο, τους ήρωες και τα μηνύματα 38 σημαδιακών για την ίδια (την κεντρική ηρωίδα και την συγγραφέα) λογοτεχνικών δημιουργημάτων από την Ελλάδα και τον κόσμο: «Θυσία» του Αντρέι Ταρκόσφκι, «Μεσημβρινές συνευρέσεις» της Εύας Στάμου, «Το μυστικό του χρυσοχόου» της Έλια Μπαρθελό, «Τσάι στη Σαχάρα» του Πολ Μπόουλς, «Η κυρία Μποβαρί» του Γουστάβ Φλομπέρ, «Η πτώση» του Αλμπέρ Καμύ κλπ, κλπ.
Τα «κλειδιά» για την εισαγωγή στο νόημα του έργου, αποτελούν δύο ταινίες του Ταρκόσφκι: Στάλερ και Θυσία. Το κυρίως έργο: Στη σύγχρονη Αθήνα του Διαδικτύου η Όλγα, μία φοβισμένη γυναίκα, που δεν γνωρίζει ότι ο χαμένος πατέρας της ήταν αρχηγός μίας παραδοσιακής επαναστατικής οργάνωσης, μεγαλωμένη μέσα στα βιβλία του οικογενειακού τους εκδοτικού οίκου, προσλαμβάνει, ως γραφίστρια, τη Μαριλή, η οποία της μοιάζει. Είναι η… σωσίας της. Της μοιάζει όχι μόνον εξωτερικά, μα και -όπως προκύπτει από τη συνεργασία τους- στις αντιλήψεις. Η Όλγα, ξεχασμένη από τον εραστή της, που είναι εξαφανισμένος κάπου στην Αφρική, γνωρίζει μέσα από email και SMS τον αινιγματικό Ορέστη, με τον οποίο συζεί. Μέσα από συναρπαστικές συγκρούσεις, διαλόγους, πρόσωπα, σκέψεις, επιγράμματα, εικόνες, αναγωγές, διαλογισμούς, ωμότητες, ρομαντισμούς και ψυχικές καταστάσεις, η Ελένη Γκίκα μιλάει για το ολέθριο πρόσωπο της Τρομοκρατίας και για το καταστροφικό στον Έρωτα, τη Λογοτεχνία και την Πολιτική.
Με θελκτική γραφή, προσφέρει στο τέλος τα στοιχεία έκπληξης. Φανερώνει ότι ο Ορέστης ήταν διάδοχος του πατέρα της στην αρχηγία της επαναστατικής - τρομοκρατικής οργάνωσης και τον οδηγεί να ανατιναχθεί για την Επανάσταση. Αποκαλύπτει ότι η Μαρίλη είναι αδελφή της Όλγας. Βάζει τη μητέρα της Μαρίλης να είναι στην ίδια οργάνωση με τον καθηγητή πατέρα της Όλγας. Ενώ σε όλη την εξέλιξη της αφήγησης η συγγραφέας αφήνει τον πατέρα «αμίλητο». Μυστηριώδη. Η λύτρωση για την κεντρική ηρωίδα έρχεται με τη φυγή της. Φεύγει, εγκαταλείποντας τα πάντα. Επιστρέφοντας σε ένα όραμα. Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο έργο με αστυνομική πλοκή, φιλοσοφικό στοχασμό, μαγική γλώσσα και δοκιμιακή δύναμη, που ξεκινάει από το τέλος της ιστορίας για να φθάσει στην αρχή. Αρχίζει με αποσπάσματα του Ντοστογιέφσκι για να καταλήξει με Πατερικά κείμενα. Και βέβαια, είναι τέτοιο το ποιητικό ύφος και τα παρένθετα, που σε κάνει να «χάνεις» καμιά φορά, τους ήρωες. Η συγγραφέας, ύστερα από μία περιδιάβαση σε γνώσεις, εμπειρίες και ένστικτα, αυτό που δίνει ως τελικό συμπέρασμα εμπεριέχεται στις τελευταίες γραμμές του υπέρ-βιβλίου της: Οι περισσότεροι από εμάς ζούμε τη ζωή ενός άλλου. Γι αυτό και μας τρομάζει το τέρμα, επιστρέφοντας στο ίδιο αίνιγμα. «Η ζωή μας είναι ένα όνειρο μέσα στο όνειρο».
Η Ελένη Γκίκα γεννήθηκε το 1959 στο Κορωπί. Είναι δημοσιογράφος και βιβλιοκριτικός στο Έθνος της Κυριακής και στις Εικόνες. Έχει γράψει μυθιστορήματα, διηγήματα, ποιήματα, παραμύθια και έχει επιμεληθεί πάμπολλες εκδόσεις. Το «Αιώνια επιστροφή» είναι το 26ο βιβλίο της.
Κώστας Μαρδάς, στο ΑΠΕ
