Τρίτη 5 Μαρτίου 2013

Στο πρόσωπό τους μόνο θα δει Θεού πρόσωπο...

Η αδελφή μου” του Σταύρου Ζουμπουλάκη. Εκδ. “Πόλις”, σελ. 69,

Δημοσιεύθηκε στο diavasame.gr

Όποιος αναζητάει το ίχνος του Θεού σε αυτόν τον κόσμο, δεν θα το βρει παρά μόνο στο πρόσωπο των αρρώστων, των πεινασμένων, των φυλακισμένων, των ξένων. Αν δεν ακούει την κραυγή των πενήτων, την κραυγή της απελπισίας τους και της οργής τους, δεν έχει ακούσει ούτε τον Λόγο του Θεού. Στο πρόσωπό τους μόνο θα δει Θεού πρόσωπο...”
Εξήντα εννιά σελίδες, ούτε καν εβδομήντα. Κρύσταλλο η συγγραφική εξήγηση στο οπισθόφυλλο “η αδελφή μου, η αρρώστια της και η σχέση μου μαζί της καθόρισαν τον τρόπο που βλέπω τα πράγματα, που κρίνω, ιεραρχώ, αξιολογώ”.
Κι όλα δείχνουν πως ό,τι γράφτηκε, γράφτηκε εν θερμώ: “Στις 1.20' ξημερώματα της Δευτέρας 13 Αυγούστου 2012, πέθανε στο Νοσοκομείο “Ευαγγελισμός”, στα εξήντα της χρόνια, η αδελφή μου, ο άνθρωπος που αγάπησα περισσότερο στη ζωή μου, ο μόνος μάλλον που αγάπησα πραγματικά- εξαιρούνται πάντα από αυτούς τους λογαριασμούς τα παιδιά μου. Κάτι παραπάνω: ήταν εκείνη που με έκανε να νιώσω, από πολύ νωρίς, κάτι από το μυστήριο της αγάπης”.
Στις σελίδες του, σε πρώτο επίπεδο, η ζωή του συγγραφέα με την αδελφή του. Η ζωή της αδελφής του με την αρρώστια. Το χαστούκι της ζωής που αποβαίνει χάδι Θεού. Η θέαση της ζωής μέσα από την αδελφή του και την αρρώστια. Η ανθρώπινη θέωση, τελικά, ο παράδεισος με έναν μυστηριώδη κι αλλόκοτη τρόπο, εν τέλει, επί της γης. Η παραίτηση από τα πάντα που αγγίζει το θείο:
Η αδελφή μου είχε παραιτηθεί από όλα, δεν διεκδικούσε τίποτε, δεν ήθελε να πετύχει τίποτε. Ήταν πρώτη και έγινε έσχατη. Της αρκούσε να ξημερωθεί καλά. Κάθε μέρα ήταν μια νέα μέρα, όπου όλα άρχιζαν από την αρχή. Ο άγιος πορεύεται μέσα στον κόσμο γυμνός και ανυπεράσπιστος. Ξαρμάτωτος... Η αθωότητα, η καλοσύνη, η αγιότητα υπάρχουν σε έναν άνθρωπο υπό τον όρο ότι το αγνοεί. Όποιος πιστεύει ότι είναι αθώος, αυτό σημαίνει αυτομάτως ότι δεν είναι. Τι θα πει αθώος; Σημαίνει κάποιον που δεν υποψιάζεται την ύπαρξη του πονηρού, του κακού. Δεν τα βλέπει πουθενά, γιατί δεν τα έχει στα μάτια του. Όλα του φαίνονται καθαρά, πάντα καθαρά τοις καθαροίς. Η αθωότητα, η καλοσύνη και η αγιότητα δεν είναι ανθρώπινα κατορθώματα, είμαι απόλυτα πεπεισμένος για αυτό. Είναι καρπός της χάριτος. Δεν μπορεί κανείς να πει θα γίνω αθώος, καλός ή άγιος, όπως λέει θα γίνω γιατρός, μουσικός ή ζωγράφος. Αν είναι να του δοθεί, θα του δοθεί. Υπό ένα όρο, την παραίτηση από κάθε υπόνοια ισχύος, την απογύμνωση. Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι ευλογία για τους άλλους, είναι όμως ταυτόχρονα και απειλή. Ο άγιος απειλεί γιατί ανατρέπει τα κριτήρια, τις ιεραρχήσεις, τα φέρνει όλα πάνω κάτω. Η αγιότητα είναι αντικοινωνική. Σκέψου να χαστουκίσεις οργισμένος έναν άνθρωπο στον δρόμο κι εκείνος να σου γυρίσει ήρεμα και το άλλο μάγουλο. Αυτό το ευαγγελικό, που και συ τιμάς με έναν τόνο περιπάθειας στη φωνή, αν σου συμβεί πραγματικά στη ζωή, θα σε τρελάνει, θα σε βγάλει από τα ρούχα σου. Σε τούτο τον κόσμο της δύναμης, της αποτελεσματικότητας και της ευτυχίας είναι πολύ κακό παράδειγμα ένας άγιος άνθρωπος. Η επαφή με τον άνθρωπο της αγιότητας είναι απειλητική, γιατί φανερώνει ποιος τελικά είσαι εσύ”.
Η αδελφή του η Γιούλα που της άξιζε να τα έχει όλα και δεν είχε τίποτα τελικά και η ζωή του μαζί της που τού αποκάλυψε μια διαφορετικά θέαση ζωής. Με μια δύναμη κεχαριτωμένη που ξεχειλίζει και καθιστά ακόμα και τον πλέον σκληρόκαρδο ή κλειστό μάλλον αναγνώστη, κοινωνό.
Κανένας δεν βγαίνει αλώβητος μετά την ανάγνωση αυτού του βιβλίου. Και ουδείς ο απαρηγόρητος! Με εκείνη την παρηγορία που έχουν μονάχα τα κλασικά κείμενα ή το Γεροντικό. Κι όμως μονάχα μια φέτα ζωής είναι. Θα μπορούσε να πει κανείς και ένας αποχαιρετισμός. Το αποτέλεσμα, μια συγγραφική ή αναγνωστική στιγμή, ανοιχτή στο αιώνιο. Το προσωπικό που είναι ταυτόχρονα υπαρξιακό και γι' αυτό οικουμενικό. Με έναν ευλογημένο τρόπο που σου χαρίζει μόνο η αγάπη κι ο πόνος. Ένα βιβλίο που μπορεί κυριολεκτικά να σου αλλάξει ζωή. Παρηγορώντας με στην πρώτη ανάγνωση, πολλές φορές θα πάρω να το ξαναδιαβάσω απαρηγόρητη. Η ανάγκη του Σταύρου Ζουμπουλάκη να μιλήσει για την αδελφή του είναι αυτό που εν τέλει εμάς μας χαρίζει την όντως ζωή.