“ΜΑΝΧΑΤΑΝ- ΜΠΑΝΓΚΟΚ- Μεταβάσεις, μαρτυρίες” του Γιώργου Βέη. Εκδ. “Κέδρος”, σελ. 256, € 15
“Ανοίγω το παρελθόν των ταξιδιών, το φάκελο δηλαδή που περιέχει τα πιο στερεά αποσπάσματα ενός εξακολουθητικά φυγόκεντρου βίου”. “Φυγόκεντρος βίος” που άλλοτε γίνεται ποίηση βραβευμένη κι ακριβή και κάποιες άλλες φορές ιδιαίτερη ποιητική, ταξιδιωτική λογοτεχνία. Ο διπλωμάτης που είχε την σπάνια τύχη να υπάρξει και διπλωμάτης όντως πρωτίστως ποιητής, μέσα από τα μακρινά του ταξίδια και τις κατά καιρούς υπηρεσιακές του θέσεις, γνωρίζει σε βάθος την ανθρώπινη ύπαρξη, το υπαρξιακό αίνιγμα, το είναι και το φαίνεσθαι, την σοφία του χάους και την διαφορετική αναλόγως του ημισφαιρίου αλήθεια και γοητεία.
Στο καινούργιο του βιβλίο “μαρτυρίες – μεταβάσεις” με τον τίτλο “Μανχάταν – Μπανγκόκ” κατορθώνει να ρίξει γέφυρα σε Δύση κι Ανατολή, αποκαλύπτοντας τους αρμούς και εκείνες τις λεπτές διαχωριστικές γραμμές όπου εφάπτονται ή βαδίζουν παράλληλα, νοοτροπίες, ήθη και έθιμα, καθημερινότητα, πνευματικότητα, οντολογική άποψη, ζωές, ξεναγώντας μας σε τόπους και πρόσωπα, μουσεία και ταπεινά σπίτια, σε εκείνο που φαίνεται, στο άλλο που κρύβεται ή υπαινίσσεται, ενώνοντας στο όλον τον χρόνο.
Κάνοντας ουσιαστικές “στάσεις” στην Ινδοκίνα, την Κίνα και την Ινδονησία, αρχικά, αφουγκράζεται τις εξομολογήσεις των ζώντων στο ευήκοον ους των νεκρών, στέκεται με ποιητικό σεβασμό στο μυστήριο της ύπαρξης και φωτίζει τα ολοφώτεινα τυφλά μάτια των μασέζ, αφουγκράζεται στο “μουσείο εξόντωσης”, σε “μια από τις εκατοντάδες κιβωτούς συλλογικού πένθους” στην Καμπότζη εκείνο το “ποτέ ξανά” που δηλώνουν οι άνθρωποι για να ξεχνούν τελικά, κάνει μεγάλη στάση στα βουνά που είναι στη φύση ό,τι πιο ο ιερό, ο Κομφούκιος μας υπενθυμίζει ήθελε να τον θεωρούν βουνό, και μέσα από τα κείμενα φιλοσόφων και ποιητών, ο Βέης ολοκληρώνει την ανθρωπογεωγραφία του χώρου.
Δεύτερη στάση μεγάλη στο Μανχάταν με το τοπίο να δεσπόζει “ως παιδαγωγός και ως αισθητική” και τους ανθρώπους να αναδύονται ανάγλυφα σε θεική και μια καθόλου τυχαία Συνάντηση. Ο Νικόλας Κάλας στο γραφείο του, του Μπόρχες η βαριά και σεπτή, ιερή μορφή, ο Άντι Γουόρχολ, ο Πόε, ο Ντίλαν... Ο χωροχρόνος που διανύεται σε βάθος και κυκλικά, οι εικόνες που χαράζουν ποιητική συνείδηση, τροποποιούν χαρακτήρα.
Το ανοιχτό τέλος (“συνεχίζεται”, ομολογεί ο συγγραφέας του βιβλίου και φιλοδοξεί), εξάλλου όλα είναι ταξίδι, μια ατέρμονη διαδρομή και η σεμνή ερωτηματική, τελική, παραδοχή:
“Κοντολογίς, άφησα το τοπίο να με κάνει, να με διαπλάσει. Είδα τους ανθρώπους σε διάφορα μέρη του πλανήτη ως δασκάλους, ως χορηγούς παιδείας. Ένιωσα και νιώθω δικός τους, Πώς αλλιώς θα τους εκπροσωπούσα στα βιβλία μου; Πώς αλλιώς θα μπορούσα να δηλώσω ταξινόμος και στύλος τους;”
Ποιητική ταξιδιωτική λογοτεχνία, ατμοσφαιρική, αυτοβιογραφική, οντολογική, απολαυστική, αποκαλυπτική. Άλλωστε, όπως εύστοχα επεσήμανε ο Ρουμί “Για πληροφορίες ρωτήστε τον ταξιδιώτη και όχι τον ντόπιο”. Και ο Φράνς Μπόας τον οποίο επιλέγει για το φινάλε του ο Γιώργος Βέης το σαφές: “Οι πανεπιστημιακές σπουδές μου ήταν ένας συμβιβασμός. Εξαιτίας του έντονου συναισθηματικού μου ενδιαφέροντος για τα φαινόμενα του κόσμου, μελέτησα γεωγραφία”.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ-
ΕΡΓΑ ΤΟΥ:
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1955. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε επτά ευρωπαικές γλώσσες και στα κινέζικα. Από το 1976 ασχολείται με την κριτική της λογοτεχνίας. Μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Υπηρετεί στο Διπλωματικό κλάδο του Υπουργείου Εξωτερικών. Διετέλεσε Πρόξενος στη Νέα Υόρκη, Γενικός Πρόξενος στο Ντόρντμουντ, στη Μελβούρνη, στο Χονγκ Κονγκ και στο Μακάο, σύμβουλος Πρεσβείας στο Πεκίνο και στη Σεούλ, επιτετραμένος στο Καμερούν, με παράλληλη διαπίστευση στο Τσαντ, στο Σάο Τομέ- Πρίνσίπε, στην Γκαμπόν, στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και στη Γουινέα του Ισημερινού. Διετέλεσε πρέσβης στο Σουδάν, με παράλληλη διαπίστευση στη Σομαλία. Αμέσως μετά τοποθετήθηκε πρέσβης στην Ινδονησία.
Έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας το 2000 και με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας Χρονικού- Μαρτυρία το 2010. Η ποιητική του συλλογή “Λεπτομέρειες κόσμων” (εκδ. Ύψιλον) απέσπασε το Βραβείο Λάμπρος Πορφύρας της Ακαδημίας Αθηνών το 2008.
Έργα του, μεταξύ άλλων και τα: “Ασία, Ασία” (1999), “Στην απαγορευμένη πόλη” (2004), “Με τις Μογγόλες” (2005), “Έρωτες τοπίων- Κίνα, Ινδονησία, Ιαπωνία, Ταιλάνδη” (2007), “Από το Τόκιο στο Χαρτούμ” (2009), “Μανχάταν Μανγκόγκ- Μεταβάσεις, μαρτυρίες” (2011).
